Columns

Over de doden niets dan goeds?

Met nabestaanden voer ik de mooiste gesprekken over het leven van hun overleden dierbare. Voor hen is het een deel van het rouwproces; een manier om hun geliefde nog even bij zich te houden. Levend en wel, op een bepaalde manier.

Mij geeft het als uitvaartbegeleider belangrijke informatie over de overledene, die ik kan gebruiken bij het vormgeven van de begrafenis of crematie. Bij die gesprekken stromen de tranen vaak van verdriet, maar net zo goed van het lachen: ‘Weet je nog dat pa in dat restaurant in Frankrijk…?’ Een uitwisseling van mooie herinneringen, waarin het vooral over de positieve kanten van de overledene gaat. En die komen dan vaak weer terug in de persoonlijke verhalen die verteld worden op de uitvaart.

Maar wat als de herinneringen niet altijd zo goudomrand zijn? Of niet voor iedereen? Bijvoorbeeld wanneer niet alle kinderen zich even geliefd hebben gevoeld. Of wanneer de overledene bekend stond als een niet zo toegankelijk mens. Ook deze situaties maak ik af en toe mee, want natuurlijk overlijden er niet alleen maar superaardige mensen. Hoe zorgen we ervoor dat ook deze beleving een plek krijgt op de uitvaart? En mag dat eigenlijk wel?

Over dat laatste kan ik duidelijk zijn: een overledene hoeft tijdens een afscheidsceremonie niet alleen maar bejubeld te worden. Als het verhaal maar met respect wordt verteld. Het spreekwoord zegt dan wel ‘over de doden niets dan goeds’, maar misschien is het voor nabestaanden uiteindelijk waardevoller om een leven in alle eerlijkheid af te sluiten. Daarvoor moet je wel met elkaar in gesprek durven gaan en écht naar elkaar luisteren. Ook hierbij kan een uitvaartbegeleider helpen. Wie weet leer je je overleden dierbare (of elkaar!) zo zelfs een beetje beter begrijpen. En zou dat niet prachtig zijn?