Columns

‘We hebben een mooi leven gevierd’

Altijd hebben Masja (35) en Henk heel open over de dood gepraat. Dat kwam doordat Henk een hartafwijking had en wist dat zijn gezondheid kwetsbaar was. ‘In verband met zijn hartafwijking is hij meermaals geopereerd. In 2010 is hij daardoor geëindigd met nog maar een half hart. Voor hem was dat een moment waarop hij echt doordrongen was van: hier moeten we over praten. Dat is gek als je zo jong bent, om na te denken over vragen als: wat als het niet goed gaat? Hoe ver wil je gaan in behandelingen? Maar dat we daar vanaf dat moment al zo open over hadden gepraat, dat heeft mij erg gesterkt in de laatste dagen.’

Het ging slechter

‘De afgelopen twee jaar ging het slechter met Henk. Door het thuiswerkadvies voor risicopatiënten tijdens corona kwam hij thuis te zitten, kreeg hij het mentaal zwaarder en verminderde zijn fysieke conditie. Daardoor werd hij vorig jaar afgekeurd. En eigenlijk was dat wel een beetje een verlossing. In de periode daarna ging het ook goed. We dachten het samen lekker rustig aan te doen, en zo goed te kunnen leven. Maar op vrijdag 17 december appte Henk mij terwijl ik op mijn werk was. Hij voelde zich niet zo lekker en lag op bed. Dat kan natuurlijk een keertje gebeuren. Toen ik thuiskwam, zag ik dat hij echt erg ziek was. Al snel werd besloten Henk naar het ziekenhuis te brengen. Daar bleek dat hij meerdere longembolieën had ontwikkeld. Het was daarmee een strijd geworden voor het lichaam, waarbij de artsen óf het hart hielpen, of de longen.’

Laten gaan

‘Hoewel Henk nog was overgebracht naar het ziekenhuis in Amsterdam, werd duidelijk dat niets meer zou helpen. Wanneer Henk en ik dachten aan het moment dat het einde zou aanbreken, dachten we altijd dat dat in een periode van crisis zou zijn. Niet nu, zo, plots. En hoewel dat heftig was, voelde ik ook rust. Ik wist zo duidelijk dat dit het was, dit was het moment dat ik hem moest laten gaan. Ik ben toen nog bij hem geweest. Henk wist van de arts precies wat er aan de hand was. Ik vroeg hem of hij nu wilde overlijden en Henk knikte. Het was duidelijk, de koek was op. Hoe veel lol we ook hadden met elkaar, het was nu klaar. Henk is in slaap gebracht en 24 uur later is hij overleden.’

Contact met Mara

‘In die laatste fase had ik al contact opgenomen met Mara, op aanraden van de zaalarts die aangaf dat ik alvast dingen kon gaan regelen. Op de rotonde in Heerhugowaard had ik haar bordje weleens zien staan, en Mara’s website sprak me erg aan. Toen ik Mara na Henks overlijden weer belde om het traject in gang te zetten, verbaasde het haar hoe snel het nog was gegaan. En vanaf dat moment gingen we aan de slag.’

Veel berusting

‘Iedereen zegt: je wordt geleefd in de periode tot een uitvaart. En dat klopt ook wel, als ik erop terugkijk. Er waren zoveel mensen, zoveel dingen te regelen, maar tegelijkertijd heb ik de hele tijd ook veel berusting ervaren. Dat kwam ook doordat Mara steeds duidelijk maakte wat er wanneer geregeld moest worden. De dag na Henks overlijden kwam ze bij mij, en toen hebben we al veel doorgesproken. Zo besloten we dat Henk in een 24-uurskamer kwam te liggen, zodat ik en ander bezoek op elk moment langs konden komen. Dat was een super warme periode. Zo hebben ik met de buren bij Henk nog een borreltje gedronken, en kon de hond mee om afscheid te nemen.’

De uitvaart

‘Met mijn ouders, schoonouders en Mara hebben we gesproken over de uitvaart. We wisten dat iedereen zijn zegje wilde doen. Henk had al een documentje op zijn laptop gemaakt met de muziek die hij wilde draaien, maar daarnaast hebben wijzelf nog dierbare liedjes toegevoegd. Mara stelde voor om vooral dat de hoofdrol te geven. Dus niet dat zij steeds iedereen aankondigde en aan het woord was, maar vooral de mensen die ertoe doen. Er zou een foto geprojecteerd worden van de volgende spreker, en die kon dan gewoon beginnen. Daar voelden we ons heel fijn bij, het was heel natuurlijk.’

Fijne verrassing

‘Het afscheid verliep heel rustig. Ook doordat Mara een soort mini-draaiboekje had gemaakt, met kaartjes van wie er sprak en de redenen waarom bepaalde liedjes gekozen waren. Dat was een fijne verrassing. Maar ook rondom de corona-maatregelen waren er geen onduidelijkheden, doordat Mara zo helder de mensen instrueerde.’

Warme herinneringen

‘Nu kijk ik met een warm en goed gevoel op de periode terug. Het overlijden is niet gelopen zoals we verwacht hadden, maar misschien wel wat we stiekem gehoopt hadden. Op een rustige, mooie en kalme manier. En de uitvaart is precies zo geweest, zoals Henk was. Zes weken na de uitvaart hebben we iedereen nog een houten hartje gestuurd, naar idee van Mara. Ik wilde iedereen iets meegeven na de crematie, toen kwam Mara op het idee van een houten hartje. Daarop heb ik, in Henks handschrift, ‘veel liefs, Henk’ laten drukken. Toen hoorde ik van zoveel mensen hoe mooi ze het hadden gevonden, zo rustig geregeld, maar ook warm. We hebben een mooi leven gevierd.’